Kostka Rubika to kultowa już łamigłówka w trójwymiarze. Została stworzona prawie 50 lat temu, w 1974 roku przez węgierskiego profesora architektury Erno Rubika jako narzędzie edukacyjne i raptem sześć lat później została uchwaloną najlepszą łamigłówką roku. Na początku lat osiemdziesiątych uzyskała dużą popularność i trafiła w ręce ludzi na całym świecie. Mimo znacznemu spadkowi zainteresowania w latach 80. i 90., początek XXI wieku to ponowny rozkwit zainteresowania kostką Rubika. Jest obecnie najlepiej sprzedającą się zabawko-łamigłówką, do końca 2008 roku sprzedano na całym świecie ponad 350 milionów kolorowych kostek.
Kostka Rubika najbardziej znaną łamigłówką na świecie
Najbardziej znana, klasyczna kostka Rubika składa się z sześciu boków, z których każda zawiera dziewięć kwadratów w sześciu jednolitych kolorach na każdym z bloku: czerwonym, pomarańczowym, żółtym, zielonym, białym i niebieskim. W środku sześcianu znajduje się mechanizm obrotowy, który pozwala na obracanie każdego z boków. Niezwykle prosta budowa pozwala na rozebranie kostki bez dużych trudności, przez oderwanie jednego z sześcianów od pozostałych warstw. W oryginalne kostce Rubika 3x3x3 jest 43 tryliony kombinacji ułożenia kolorowych paneli i jest to tak niewyobrażalna liczba, aby ją zobrazować, z każdej kombinacji można by pokryć powierzchnię Ziemi prawie 275 razy.
Wariacje na temat kultowej kostki Rubika
Istnieje wiele wariantów klasycznej kostki Rubika, m.in. 2x2x2, 4x4x4 czy 5x5x5 (tzw. kostka profesora). Wersja 4x4x4 zwana jest Zemstą Rubika lub Mistrzem Rubika, mimo, że została wynaleziona nie przez samego Rubika a Pétera Sebestény’ego, nazwa została zachowana głównie by przyciągnąć fanów pierwowzoru kostki Rubika. Różni się od oryginalnej łamigłówki tym, że nie posiada stałych ścianek: każda ze środkowych ścianek obraca się swobodnie w różnych pozycjach.
Budowa i rodzaje Zemsty Rubika
Ta misterna układanka składa się łącznie z 56 miniaturowych kostek, zbudowanej z 24 środków w jednym kolorze, 24 krawędzi w dwóch kolorach i 8 rogów w trzech kolorach. W pierwotnym mechanizmie w środku mechanizmu znajduje się żłobkowana kulka, która utrzymuje elementy środkowe w miejscu. Elementy krawędzi są utrzymywane na miejscu przez środki, a rogi są utrzymywane na miejscu przez krawędzie, podobnie jak w oryginalnym sześcianie.
Istnieją trzy prostopadłe do siebie rowki, przez które mogą się przesuwać elementy środkowe. Każdy rowek jest wystarczająco szeroki, aby przesunąć się przez niego jeden rząd elementów środkowych. Wersja sześcianu Eastsheen, która jest nieco mniejsza o 6 cm do krawędzi, ma zupełnie inny mechanizm. W sześcianie znajdują się 42 elementy (36 ruchomych i sześć nieruchomych) całkowicie ukryte w sześcianie, odpowiadające środkowym rzędom na sześcianie. Taka konstrukcja jest trwalsza niż oryginał, a także pozwala na użycie śrub do dokręcenia lub poluzowania kostki. Centralny trzpień jest specjalnie ukształtowany, aby zapobiec jego krzywieniu się z zewnętrzną częścią sześcianu. W przypadku najnowszych kostek kolory naprzeciwko to czerwony naprzeciw pomarańczowego, żółty naprzeciw białego i zielony naprzeciw niebieskiego.
Jak rozwiązać kostkę Rubika 4x4x4?
Podobnie jak kostka Rubika, 4×4 ma wiele modyfikacji kształtu, zbudowanych na tym samym mechanizmie wewnętrznym. Najbardziej popularną metodą rozwiązania Mistrza Rubika jest sposób polegający na zredukowaniu kostki 4x4x4 do kostki 3x3x3. Zatem jeśli znany jest nam sposób rozwiązania kostki 3x3x3, nie powinniśmy mieć problemów z kostką 4x4x4. W pierwszej kolejności warto rozwiązać sześć środkowych bloków zbudowanych z 24 elementów. Łatwiej będzie dopasować dwa środkowe elementy a następnie dopasować dwa kolejne. Drugi środkowy kwadracik do rozwiązania potrzebuje mieć kolor przeciwny do koloru z pierwszego środkowego kwadracika. Przy rozwiązywaniu centrów ważne jest, aby układać je we właściwych miejscach.
Drugim krokiem w metodzie redukcji jest łączenie w pary pasujących elementów krawędzi. Za każdą kombinacją dwóch kolorów na sześcianie będą dwa kawałki krawędzi, które mają te kolory. Celem jest tutaj sparowanie ich wszystkich. Aby to zrobić, trzeba obrócić zewnętrzne powierzchnie sześcianu, aby umieścić dwa oddzielne elementy krawędzi w przednim lewym i przednim prawym otworze, upewniając się, że znajdują się one w różnych warstwach i Kontynuować ten proces, aż wszystkie krawędzie zostaną sparowane.. Po rozwiązaniu środków i sparowaniu krawędzi można skutecznie ułożyć sześcian tak, jakby był 3×3. Środki utworzone na kostce 4x4x4 są równoważne pojedynczym środkom w kostce 3x3x3, a każdy z pary elementów krawędzi 4x4x4 odpowiada pojedynczej krawędzi 3x3x3. Elementy narożne są takie same na obu kostkach. Używając zewnętrznych warstw, idź dalej i ułóż kostkę jak 3×3. Następujące po sobie etapy to już typowe układanie kostki Rubika 3x3x3. Do etapów należą: biały krzyż, białe narożniki, warstwa druga i na samym końcu żółty krzyż.
W przypadku ostatniej warstwy 4x4x4 jest możliwość tworzenia się tzw. parzystości – pojawiają się jedynie w przypadku kostek parzystych, warto wtedy obracać kostkę tylko za pomocą zewnętrznych kostek, by nie naruszać ułożenia środka.
Korzyści płynące z rozwiązywania kostek Rubika.
Świetnym pomysłem jest sprezentowanie kostki Rubika swojemu dziecku lub bliskiej osobie. To doskonałe narzędzie do poprawiania koncentracji, prawidłowej pracy mózgu, rozwija kreatywność, jak również umiejętność logicznego myślenia i rozwiązywania problemów. Jest narzędziem do rozwoju refleksu u najmłodszych i zwiększeniu umiejętności obserwacyjnych. Tak skomplikowana łamigłówka poprawia koncentrację i pobudza komórki mózgowe do szukania różnych możliwości. Pozwala na wzmocnienie zdolności analitycznych i poznawczych i zachowanie młodego, aktywnego mózgu niezależnie od wieku.
Proces układania kostki Rubika obejmuje jednocześnie optymalną synchronizację ludzkich odruchów. Ogólnie rzecz biorąc, rozwiązywanie kostki Rubika jest uważane za grę szybkości i czasu. Według sondażu zaledwie 5,8 procent populacji może rozwiązać kostkę Rubika. Ponieważ kostka Rubika ma 43 tryliony możliwych pozycji, istnieje wiele wariantów rozwiązania tej zagadkowej zagadki.